De Stek
De Stek
Unieke plek in de stad: “Hier worden mensen gezien en gehoord”
Met de Stek biedt de Tussenvoorziening een unieke plek in Utrecht waar mensen veilig en hygiënisch kunnen gebruiken. Hoe belangrijk deze plek is, werd in 2023 meer dan eens duidelijk. De Stek is compleet vernieuwd, waardoor er nog meer ruimte is voor mogelijkheden tot herstel.
Eropaf-team
In het voorjaar van 2023 kwam de gemeente Utrecht met een pakket aan maatregelen om overlast bij voornamelijk het Lucasbolwerk aan te pakken. Een steeds grotere groep met onder andere alcohol- en/of harddrugsverslaafden, zorgt dan al lange tijd voor overlast.
Belangrijk onderdeel van de aanpak is het intensiveren en uitbreiden van de zorg. Er komt een speciaal ‘eropaf-team’, dat mensen actief opzoekt en aanspreekt en zo goed mogelijk naar de juiste (zorg)instelling begeleid, zoals de Stek. De Stek is een unieke plek in Utrecht. Sinds 2001 kunnen mensen hier terecht om veilig en hygiënisch te gebruiken. De Stek biedt tijdelijke 24-uurs opvang aan dakloze gasten. Ook wonen gasten van de Stek zelfstandig of verblijven in een woonvoorziening, zoals het Lister Hostel.
De nieuwe maatregelen hebben duidelijk effect. Het aantal bezoekers van de Stek is sterk toegenomen; in de periode juli-december 2022 bezochten 234 unieke gasten de Stek, in dezelfde periode een jaar later waren dat er 331.
Kijken wat wél kan
De Stek draagt niet alleen bij aan het verminderen van overlast en een veilige stad, maar biedt ook passende zorg én ruimte voor herstel. Locatiemanager Annemieke Tomassen: “De doelgroep van de Stek is per definitie kwetsbaar. We willen zoveel mogelijk mensen een veilige plek bieden. Daarom kijken we ook altijd: wat is er wél mogelijk? Denk bijvoorbeeld aan een jong meisje van 19 jaar die zwaar in gebruik is en alles doet om aan de drugs te komen, een heel zorgelijk verhaal. We hanteren een minimumleeftijd van 26 jaar, maar in zo’n geval maken we een uitzondering. We hebben haar opgevangen, bescherming kunnen bieden. Uiteindelijk heeft haar moeder haar opgehaald en is ze teruggegaan naar haar thuisland Polen.”
Maar ook de harde, ‘streetwise’ mannen die al langer gebruiken en op straat leven, zijn blij met de Stek, blij met een plek waar ze kunnen gebruiken én waar ze zich thuis voelen. “Alleen een gebruikersruimte is niet voldoende”, vertelt Annemieke. “Wij moeten ervoor zorgen dat de Stek een aantrekkelijke plek is. Waar mensen gezien en gehoord worden en waar ze meer zijn dan alleen hun gebruik.”
Vernieuwde Stek
De verbouwing van de Stek draagt hieraan bij. Op 12 december 2023 vierden we het resultaat van de verbouwing met gasten, medewerkers en andere betrokkenen. Naast nieuwe meubels en frisse kleuren, kreeg de Stek ook een andere inrichting. De gebruikersruimtes staan minder centraal en zijn na de verbouwing niet meer zichtbaar vanuit de woonkamer.
Doordat het gebruik voor de gasten minder zichtbaar is, ontstaat ruimte om met andere dingen bezig te zijn. Bezoekers maken gebruik van de computer of de biljarttafel. Ook worden mensen uitgenodigd om mee te doen aan activiteiten: samen koken en eten of meehelpen met het schoonhouden van de buurt. Een aantal gasten denkt actief mee met de gemeente over verbeterpunten in het aanbod voor gebruikers.
Zo werken we zoveel mogelijk toe naar kleine doelen op de korte of lange termijn; contact met familie, werken als ervaringsdeskundige, een eigen thuis. En maken we ruimte voor talenten, dromen en wensen. Annemieke: “Als je mensen serieus neemt en ze aanspreekt op wat ze wél kunnen, dan komt er heel veel moois uit.”
“De Stek biedt passende zorg én ruimte voor herstel”
"De Stek deelt mijn instelling dat er altijd meer kan dan je denkt"
“De gemeente Utrecht vroeg mij in juni 2023 om nog een periode terug te komen – ik ging in 2022 met pensioen – en mee te denken over de aanpak tegen de overlast in de binnenstad. Mijn eerste gedacht was: contact maken. Dat lukt vrij snel, maar daarna was de vraag: wat nu? Meteen moest ik denken aan de Stek, een plek waar mensen welkom zijn, waar aandacht is voor de persoon en ruimte voor gebruik. Gaandeweg zagen steeds meer gebruikers in dat de Stek een goed alternatief was voor de straat. Ik heb de samenwerking met de Stek als uiterst prettig en constructief ervaren. De Stek deelt mijn instelling dat er altijd meer kan dan je denkt. En daar moeten we het van hebben.”
Karel van Duijvenbooden | oud-programmamanager Maatschappelijke Ontwikkeling gemeente Utrecht
